Erebaan
Elite. Het woord heeft een negatieve bijklank. Dat heeft het gekregen. Want vroeger had de elite een andere status. Die betrof mensen uit de maatschappelijke voorhoede, die, weliswaar bevoorrecht, vanuit die positie nieuwe ontwikkelingen initieerden. Er waren mecenassen bij voor kunst en cultuur, maatschappelijke geëngageerd tot en met. En vaak waren het mensen die inspireerden, een voorbeeld voor anderen waren. Sommigen van hen zaten in het openbaar bestuur en de politiek. Het was een tijd waarin volksvertegenwoordiger zijneen erebaan was.
Onderbuikgevoel
Die elite, die voorhoede, is aan het uitsterven. De stem van het volk is leidend en dat is niet iets om vrolijk van te worden. Want ze komt in deze tijden van onzekerheid, in een wereld die steeds ingewikkelder wordt, voort uit een onderbuikgevoel. Dat is menselijk, iedereenheeft dat, maar ook gevaarlijk wanneer het sturend wordt in de samenleving. Bij gebrek aan inspirerende bestuurders, die het goede voorbeeld geven en constructief om kunnen gaan met gevoelens van angst en onzekerheid slaat de samenleving op hol.
Er is behoefte aan een gekozen regering met mensen die in staat zijn zaken te duiden waar anderende weg zijn kwijt geraakt en met wie men in gesprek kan treden. Leiders zijn echter verworden tot volgers van het onderbuikgevoel uit angst om het mandaat te verliezen.
Leiderschap
Voor de kunst en cultuur is dat desastreus omdat zij niet meer kunnen bogen op werkelijk leiderschap, dat voortkomt uit maatschappelijk engagement, humane visie en de vaste overtuiging de wereld er voor iedereen beter op te kunnen maken. Dat kunst en cultuur een intrinsiek waarde hebben, betekenis en zin geven. Hier en daar iser een glimp van op te vangen, maar veel politici zijn verworden tot narcisten en baantjesjagers. Hoe vaak zien we niet dat een politieke carrière wordt voortgezet in een hoog betaalde functie in de commerciële wereld?
Kruispunt
We staan op een kruispunt in de geschiedenis. Op kruispunten gebeurenechtergemakkelijkongelukken. Dat doet een beroep op het maatschappelijk engagement van de kunsten.Dat komt langzaam maar zeker terug en dat is dan ook het lichtpunt aan de horizon.Maar daar houdt het niet mee op. Het wordt hoog tijd dat mensen met een kunstzinnige, creatieve inborst invloed krijgen in raden van toezicht, dat ze deel uit gaan maken van parlementen en besturen. We houdenvaak romantische beschouwingen over de macht van de verbeelding met een glas wijn in de hand aan het open haardvuur. Maar met een sturende plek voor mensen die de kunst van het verbeelden werkelijk verstaan, komt die verbeelding pas echt aan de macht.
December 2016
Aalscholvers